A description of the present state of Samos, Nicaria, Patmos and Mount Athos

GEORGIRENES JOSEPH, A description of the present state of Samos, Nicaria, Patmos and Mount Athos. London 1678, 8ο, σελ. 18χ.α. + 112 ( Ανατύπωση ΚΑΡΑΒΙΑ 1967)

23) Georgirenes, Joseph (Archbishop of Samos), A Description of the present state of Samos, Nicaria, Patmos and Mount Athos, Λονδίνο 1678. Ο ελλόγιμος αρχιερέας Ιωσήφ Γεωργειρήνης (γεννημένος στη Μήλο), πρώην Αρχιεπίσκοπος Σάμου (1666-1671), εγκατεστημένος πλέον στο Λονδίνο, περιγράφει εδώ τις νήσους Σάμο, Ικαρία, Πάτμο και τη μοναστική πολιτεία του ʼθωνος από ιστορικής, γεωγραφικής και εκκλησιαστικής πλευράς. Ο Έλληνας ιεράρχης παρουσιάζει τη γεωγραφική μορφή, τους οικισμούς, τις εκκλησίες, τα μοναστήρια και τα χριστιανικά προσκυνήματα, τα τζαμιά, τις αρχαιότητες, το διοικητικό και φορολογικό καθεστώς (κατόπιν της τουρκικής κατάκτησης), τη γεωργική παραγωγή, τα τοπικά (π.χ. γαμήλια και ταφικά) έθιμα των τριών νησιών και της χερσονήσου του ʼθω, η οποία είχε τότε 6.000 μοναχούς. Μαζί με την περιγραφή μερικών νησιών του Αρχιπελάγους, ο πρώην Σάμου δεν παραλείπει βεβαίως να εκζητήσει το έλεος και την προστασία του μεγάλου Δουκός της Αγγλίας, κάνοντας συχνές αναφορές στη «στυγερή τυραννία των δολίων και βαρβάρων Αγαρηνών» (the cruel Tyranny of the Wicked and Barbarous Hagarens), υπό την οποία στέναζε το ελληνικό έθνος (the Greek Nation). Η αγγλική γλώσσα του κειμένου είναι απλή. Σημειωτέον ότι η λογιοσύνη του Ιωσήφ Γεωργειρήνη αναγνωρίστηκε από τον Δούκα της Υόρκης Ιάκωβο (λίγο αργότερα βασιλιά Ιάκωβο Β´, 1685-88), στον οποίο αφιερώνει την Περιγραφή του, και γι’ αυτό του παραχωρήθηκε γη στην κεντρική συνοικία του Soho, για να κτίσουν εκεί (πέριξ της σημερινής οδού Greek Street) αυτός και οι ομογενείς του την πρώτη ελληνική παροικία και τον πρώτο (ξύλινο, μη σωζόμενο σήμερα) ελληνορθόδοξο ναό (βυζαντινού ρυθμού) στην πρωτεύουσα της Αγγλίας.