Ο ήχος των εν Ύδρα - Ο Πόρος κατά την Ελληνική Επανάσταση (1821-1831)

ΠΛΟΥΜΙΔΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ Γ., Ο ήχος των εν Ύδρα - Ο Πόρος κατά την Ελληνική Επανάσταση (1821-1831). Αθήνα 2020, 8ο, σελ. 187+2χ.α (ISBN 978-960-206-606-5). Αφιερωμένο στα 200χρονα της Ελληνικής Εθνεγερσίας .  Η μελέτη της ιστορικής πορείας του Πόρου στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης ξεφεύγει από τα όρια της Μικροϊστορίας και της Τοπικής Ιστορίας και μας διαφωτίζει για μια σειρά από γενικές πραγματικότητες. Κατ’ αρχήν, η περίπτωση του Πόρου επιβεβαιώνει ότι η οικονομική κρίση που μάστιζε τα ναυτικά νησιά του Αιγαίου από τη λήξη των Ναπολεοντείων Πολέμων αποτέλεσε τον καταλύτη που επέσπευσε την έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης. Η Επανάσταση έβγαλε αυτόν τον μικρό ναυτότοπο από την αφάνεια της Ιστορίας και τον ανέδειξε σε έδρα της προσωρινής ελληνικής κυβέρνησης, τόπο σύγκλησης διεθνούς πρεσβευτικής διάσκεψης και (χάρη στη φυσική οχυρότητα του κόλπου του) σε πρώτο ναύσταθμο του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού. Η ιστορία του Πόρου δεν είναι λοιπόν αυτόνομη αλλά ετερόνομη και στενά συνυφασμένη τόσο με τη Γενική Ιστορία των Ελλήνων όσο και με την ιστορία του γειτονικού νησιού της Ύδρας. Το 1803 ο Πόρος εντάχθηκε σε μια νησιωτική ομοσπονδία υπό την αιγίδα της Ύδρας και παρέμεινε υπό την σκιά των Υδραίων για περισσότερες από δύο δεκαετίες (έως τον ερχομό του Ι. Καποδίστρια). Η πολεμική δράση του Ποριώτη οπλαρχηγού Χριστόδουλου Μέξη στα χρόνια της Επανάστασης και η εξέγερση του Πόρου (1831) επαληθεύουν τα λόγια του Νικολάου Σπηλιάδη (Γραμματέα της Επικρατείας επί Καποδίστρια) ότι οι εξελίξεις στον Πόρο ήταν ο «ήχος» (δηλ. ο αντίλαλος) των γενόμενων «εν Ύδρα».

Ο Σπυρίδων Γ. Πλουμίδης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Νεώτερης και Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ). Είναι συγγραφέας (μεταξύ άλλων) των εξής βιβλίων: Εθνοτική συμβίωση στα Βαλκάνια. Έλληνες και Βούλγαροι στη Φιλιππούπολη 1878–1914, εκδ. Πατάκη, Αθήνα 2006. Έδαφος και μνήμη στα Βαλκάνια. Ο «γεωργικός εθνικισμός» στην Ελλάδα και στη Βουλγαρία (1927–46), εκδ. Πατάκη, Αθήνα 2011. Το καθεστώς Ιωάννη Μεταξά (1936–1941), εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2016. Τα μυστήρια της Αιγηΐδος: Το Μικρασιατικό Ζήτημα στην ελληνική πολιτική, 1891–1922, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2016.